Nuup avataani sanaartukkat

Asasarput Kommunalbestyrelsimut ilaasortaq, Justus Hansen (D)

Siullermik apeqqutigisannut qujanarujussuaq.

Ulloq 24 juuni 2022 “Nuup avataani sanaartugassat” pillugit allaffeqarfitsinnut apeqquteqaateqarputit.

Apeqqutit imaattoq Suliffeqarfimmut Kiffartuussivimmit tiguneqarpoq:

”Nuup avataani sanaartugassat TAMAASA killiffissiornerannik sukumiisumik nassuiaateqartoqarnissaa piumasaraara, kingullermik missingersuusiornermi suleqatigiinnissamullu isumaqatigiissummi sanaartugassatut akuerisat aallartinneqareerpat imaluunniit ukioq manna aallartinneqassappat?

Maanna juuli 2022 nallilivipparput.”

 

Asasara Justus Hansen

Sanaartugassatut akuerisat pillugit apeqqutinnut qujanaq.

Nuup avataani sanaartugassat killiffii imaattut saqqummiutissavagut. Akissuteqaammi ataaniittumi arlaleriartumik angalaqatigiit taaneqartarput. Angalaqatigiit tassaapput sanasut maskiinallu, ESANIp angallataani ilaasartut, periarfissaqaraangat nunaqarfinni suliassanik suliaqariartortut, tassami nunaqarfinni suliassat suliarinissaannut aallaaviatigut sulisussaqaranilu atortussaqartoqarneq ajormat. Angalaqatigiit killilimmik pisinnaasaat amerlasuutigut killiliingaatsiartarpoq.

 

Nunaqarfiit inerisarnissaat pillugit pilersaarut – Immikkoortumut pilersaarut
Pilersaarummi pineqarluni, nunaqarfiit inerisarnissaat pillugit pilersaarut politikikkut akuerisaq malillugu Kommuneqarfik Sermersuumi kitaani kangianilu nunaqarfinni ingerlatsinermut sanaartornermullu pilersaarutinut tunngasut.

Suliassat allattorneqartarput ukiunullu tulliuttunut tunngasuni ukiut tamaasa  aningaasaliissutini missingersuutit akuerisat iluanniittut nunaqarfinni ataasiakkaani suliarineqartussat immikkuualuttut ilanngullugit allattorneqartarput. Suliassat tassaasarput nutaanik aqqusinniornerit, saliisarneq, illunik inigineqanngitsunik piiaaneq aammalu suliffeqarfinnik siuarsaaneq kiisalu kulturimut tunngasunut illuliortiternerit.

• Suliassat 2022-mut akuerineqartut ingerlanneqarput.
• Arsuk Aqqusinernik iluarsaassineq. Angalaqatigiit akissuteqaatissaat utaqqineqarpoq.
• Arsuk Katersortarfiup B-891-p nutarterneqarnissaa. Suliassap neqerooruteqartitsissutaanissaanut nalunaarsornissaa amigaataavoq.
• Qeqertarsuatsiaat Multibane. Missingersuutinut neqerooruteqartoqarnissaa amigaataavoq.
• Qeqertarsuatsiaani arsaattarfiup allineqarnissaa. Ivigaaraasanik kissaateqartoqarneranut missingersuutit utaqqineqarput, suliarineqassappat multibane ilanngullugu sipaartoqartussaammat.
• Kapisillit Aqqusinernik iluarsaassineq. Angalaqatigiit akissuteqaatissaat utaqqineqarpoq.
• Isertoq katersortarfiup nutarternissaa. Suliassaq ingerlanneqarpoq, kisianni oquk aammalu kiassaateqarfiani sermertoorsimaneq pissutaallutik suliassartaa annertunerulerpoq.
• Kulusuk Aqqusinernik iluarsaassineq. Angalaqatigiit akissuteqaatissaat utaqqineqarpoq.
• Tiilerilaaq Aqqusinernik iluarsaassineq. Angalaqatigiit akissuteqaatissaat utaqqineqarpoq.
• Kuummiit Utoqqaat ornittagassaat. Illu sorliussanersoq akissuteqartoqarnissaa utaqqineqarpoq aammalu neqerooruteqartitsinissamut nalunaarsornissaa.
• Sermiligaaq Aqqusinernik iluarsaassineq. Angalaqatigiit akissuteqaatissaat utaqqineqarpoq.
• Sermiligaaq Iliveqarfimmik ungaluliineq. Ingerlavoq. Iliveqarfittaaq naammassereerpoq, iliveqarfitoqarlu napasunik ungalulerneqanngilaq.

 

Sinerissap qanittuani aalisarneq pillugu immikkoortumut pilersaarut
Kommuneqarfik Sermersuup aalisartut piniartullu peqatigiiffii aamma illoqarfinni nunaqarfinnilu kiisalu najukkami innuttaasut suleqatigalugit “Sinerissap qanittuani aalisarneq – umiatsiaararsorluni aalisarnermi atortut tunngaviusut pillugit immikkoortumut pilersaarut” suliarivaa.

Qulaani taaneqartoq immikkoortumut pilersaarut, kommunimi illoqarfinni nunaqarfinnilu aalisarnerup annertusarnissaanik, inuussutissarsiuteqartunut iluaqutaasumik, tunngaveqarpoq. Pilersaarutit, sanaartugassanut kontumiittut, aallartinneqartassapput immikkoortumut pilersaarummi suliniutissatut tulleriiaarsimaneri tunngavigalugit.

2022-mut pilersaartutit akuersissutigineqartut suliarineqarput.

• Najugaqarfinni tamani: Aalisartarfinnik saliineq (Aalisartut namminneq suliarissavaat)
• Najugaqarfinni tamani: Illuaqqanik nutarterineq
• Paamiut: Puttasup iluarsaanneqarnera suliarineqarpoq
• Paamiut: Puttasunik marlunnik pilersitsinissaq suliarineqarpoq
• Nuuk: Kangerlukasik Avannarlermi puttasunik marlunnik pilersitsineq suliarineqarpoq
• Sermiligaaq: Puttasumik ataatsimik pilersitsineq
• Ittoqqortoormiit: Kranimik nutaamik aggiussineq ikkussuinerlu suliarineqarpoq
• Ittoqqortoormiit: Umiatsiamik iluarsaasarfimmik pilersitsinissaq 2022-mi pilersaarusiorneqarpoq

 

Paamiuni neqitsersuisarfik qalulerivillu nutaaq
Sanaartugassatut pilersaarut una pineqartoq Paamiuni nutaamik neqitsersuisarfimmik qalulerivimmillu pilersitsinissaq, illumi ataatsimi suliarineqarnissaannut tunngasuuvoq. Aaqqiissutaasinnaasumik atuinissamut siunnersuummik peqareerpoq.

Pilersaarummut aningaasat 2023-mi immikkoortinneqarput.

 

Tasiilami Utoqqaat Illuat nutaaq
Sanaartornermut pilersaarut una Tasiilami utoqqaat illuannik nutaamik pilersitsinissamut tunngassuteqarpoq. Pilersaarutip napparsimmavimmut atasussanngorlugu sanaartorneqarnissaa, taamalu Peqqinnissaqarfimmiullu sunneeqatigiissinnaaneq periarfissiissutigineqarnissaa, naatsorsuutaavoq. Pilersaarusiorneqarnissaanut siunnersuut siulleq 2021-mi junimi ullulerneqarsimasoq piareersimavoq.

Pilersaarummut aningaasat  2026-mi immikkoortinneqarput.

 

Ittoqqortoormiini Utoqqaat najugaqatigiiffiat
Sanaartugassatut pilersaarut una pineqartoq utoqqaat najugaqatigiiffianik pioreersumik allilerinissamut  tunngasuuvoq. Alliliinissamut pilersaarummut pilersaarutitut siunnersuut pigineqarpoq. Pilersaarusiorneq neqerooruteqartitsinermullu atortut suliarineqarput 2022-milu suliarineqarnissaa naatsorsuutigineqarpoq.

 

Paamiut pillugit tamakkiisumik pilersaarut
Pilersaarut una Paamiuni illoqarfimmi pitsanngorsaanermut tunngavoq, politikkikkut akuersissutaasimasoq ”Helhedsplan for Paamiut – Pillugit Pilersaarut Tamakkiisoq” aallaavigineqarluni.

Tamakkiisumik pilersaarut Paamiuni illoqarfiup kusassarneqarnissaannik siunertaqartumik innuttaasut suliniutissatut kissaatinik akuutinnerisigut suliaavoq.

Ukioq missingersuusiorfik 2023-p kingorna tamakkiisumik pilersaarut nalilersorneqassaaq imaluunniit nutarterneqassaaq.

2022-mut pilersaarutit:

• Aqqusinernik qullilersuineq
• Arsaaffimmik qullilersuineq
• Taseqqamik qeerlutuulimmik pilersitsineq.

 

Attaveqarnermut sanaartorfissagissaanermullu aningaasaliissutit
Tasiilap eqqaani 30A11-mi sanaartorfissagissaaneq ingerlanneqarpoq 2022-milu naammassineqarnissaa naatsorsuutigineqarpoq.

Nuup avataani tulliuttumi pilersaarutit 2023-mi ukiunilu missingersuusiorfinni tulliuttuni suliarineqarnissaat naatsorsuutigineqarpoq:

• Tasiilami asfaltilersuinerit. Tasiilami asfaltilersuinissamik aallartitsinissamut aningaasartuutit annertummata 2022-mut missingersuutini asfaltilersuinissamut aningaasartuutit atorlugit naammaginartumik angusaqartoqarsinnaanngimmat suliassaq 2023-mut kinguartinneqarpoq,
• Tasiilami kuuk sinerlugu aqqusineq nutaaq.
• Naasuliartarpimmut nalaani kuuffissualersuineq (immikkoortup ilaa 30A4), Tasiilaq.

 

Imikoorneq pillugu pilersaarut, Ataatsimut
Pilersaarut una pilersaarutinut imikoorneq pillugu pilersaarummi anguniakkanik qulakkeerinnittussanut tunngassuteqarpoq. Anguniarneqartut tassaapput imikoorutip eqqiluitsumik avatangiisinullu illersorsinnaasumik iginneqartarnissaa.

Tulliuttumi pilersaarutit 2023-mi ukiunilu missingersuusiorfinni tulliuttuni suliarineqarnissaat naatsorsuutigineqarpoq:

• Tasiilami Paamiunilu anartarfiit imaannik igitsisarnerup ikinnerpaaffianiitilernissaa
• Kommunimi spandinik atuinerup pitsanngorsarneqarnissaa, misiligutit pitsaasumik takussutissaqarpata, siullermik Kapisilinni.

 

Isaterineq iluarsaassinerlu Kangilinnguit/Grønnedal
Pilersaarutit tulliuttut suliarineqarnissai pilersaarutaapput.

Kommunip illuutaanik ataatsimik ingitserineq

Kangilinnguani ikuallaasarfiup pioreersup halitaata Arsummut nuunnissaa. Suliassaq pilersaarusiorneqareerpoq.

Qanoq annertutigisumik torersaasoqarnissaanik politikkikkkut aalajangertoqarpat suliassat makkua suliarineqarnissaat naatsorsuutigineqarpoq. Kommunip illuutai uku torersaaffigineqassanersut suli paasisaqarfiulluanngillat:

1 umiatsianut hal, illut 5 (Panbo-huse), kommunip allaffia, atuarfik, meeqqerivik aammalu sannavik.

 

Tunumi nunaqarfinni tallimani nutarterineq/isaterineq
Sanaartugassatut pilersaarut una Tasiilami Tunumilu nunaqarfinni tallimaasuni, tassa Kulusuk, Kuummiit, Isertoq, Sermiligaaq aamma Tiilerilaaq, illunik inuerussimasunik isaterineq pineqarpoq. Kulusummi isaterinerit naammassipput. Namminersorlutik Oqartussat nunaqarfinni illut BSU-t utertinneqarsimasut neqeroortitsinermi peqataatinneqarnissartik kissaatigaat.

Tiilerilaami, Isertumi Sermiligaamilu illut isateriaannaat piginnittuiinik paasiniaaneq ingerlanneqarpoq. Oqartussanik suleqateqarnermi kiisalu neqeroortitsinermi paasissutissanik naleqqussaanermut akuupput.  

 

Nunaqarfinni, Ittoqqortoormiit ilanngullugit, saliinissaq
Pilersaarummi Tunumi illunik isaterineq ilaavoq. Tunumi illunik isaterinermit igitat avatangiiseq eqqarsaatigalugu eqqortumik suliarineqarnissaannut pilersaarut qulakkeerinnissaaq, taakkulu Nuummut imaatigut angallanneqassapput tassani eqqakkat eqqortumik suliarineqassammata, aamma ikuallaaneq umiarsuarmillu nassiussineq ilanngullugit.

 

Tasiilami illukunik isaterineq
Matumani pilersaarummi Tasiilami illunik isateriaannarnik isaterinissaq pineqarpoq.  Piffissami matumani Tasiilami B-1000 pillugu suliariumannittussarsiuussinermut atortut suliarineqarput.  Neqeroortitsineq 2022-mi juulip naanerani pissasoq naatsorsuutigineqarpoq.

 

Tigooraavik aamma materielgård, Paamiut
Sanaartugassatut pilersaarut una Kommuneqarfik Sermersuumi Paamiuni tigooraaviup materialegårdillu pitsanngorsarnissaannut tunngavoq.  Sanaartugassamut takussutissiaqarpoq aningaasanillu missingersuuteqarpoq.  Pilersaarusiorneq neqerooruteqarnermullu atortut suliarineqarput.

 

Arsummi kommunip maskiinaataanut multihali
Sanaartugassatut pilersaarut Arsummi kommunip entreprenøriata maskiinaataanut nutaamik hal-iliornissamut tunngavoq.

Pilersaarummut aningaasat 2023-mi atorneqarput.

 

Qeqertarsuatsiaani arsaattarfik
Matumani pineqartoq tassaavoq Qeqertarsuatsiaani arsaattarfiup qallersorneqarnerata inaarneqarnissaa kiisalu kingorna arsaattarfiup ivigaaraasalersorneqarnissaa.

Pilersaarummut aningaasat 2023-mi atorneqarput.

 

Tunumi Internet pitsaanerusoq
Sanaartugassatut pilersaarummi uani pineqarluni Tunumi internetimik pitsanngorsaaneq, Tusass suleqatigalugu tamanna pissaaq.  Pilersaarummik aqutsineq pitsanngorsaatissanullu pilersaarusiorneq Tusass-imit isumagineqarput. 

 

Tasiilami umiarsualiviup iluata itinerulersinnissaa
Siunnersuisumit pilersaarutip nassuiaatitaa inaarsarneqarpoq aamma neqerooruteqartitsinermut atortussat suliarineqarput.  VVM-imik misissueqqaartoqassanersoq Namminersorlutik Oqartussanit misissorneqarpoq.

 

Tasiilami puttasut nutaat pingasut
Puttasut nutaat pingasut pisiarineqareerput Tasiilamullu apuutereerlutik.  Ikkussuineq aallartinneqareerpoq.  

 

Ittoqqortoormiini betonimik aqqusinniorneq kuuffilersuinerlu
Pilersaarummi pineqarput Ittoqqortoormiini attaveqaasersuutinik pitsanngorsaasoqarnissaa, aqqusinerni pioreersuni betonimik aqqusinniornikkut aammalu aqqusinniornermut atatillugu kussiniliortoqarnissaanut atatillugu.  Ukiumut aningaasaliissutit malillugit suliaq immikkoortukkuutaarlugu ingerlanneqarpoq.

 

Paamiuni ikaartarfissuup pioreersup nutarterneqarnissaa
Matoqqasumik neqerooruteqarnissamut nassuiaat suliarineqarpoq.  Ikaartarfiup nutarterneqarnera 2022-mi aallartillugulu naammassinissaa naatsorsuutigineqarpoq.

 

Kuuffissuit iluarsartuunnissaannut immikkoortitat 2019-2023
Nuup avataani pilersaarutit ingerlanneqartut Nukissiorfiit suleqatigalugit ingerlanneqassapput.  Paamiuni Herlevvejimi kuuffissuup taarserneqarnissaa taamaatiinnarneqarpoq akiata Nukissiorfiit aningaasaliissutaannit qaffasinnerunera pissutigalugu.  Suliassaq 2023-mi neqeroorutigineqaqqissaaq, tassani ungasissutsit allat ilanngunneqassapput.

 

Umiatsianut inissiiffissamik immikkamik pilersitsineq
Pilersaarutinut ukununnga atasut: Tasiilami umiarsualiviup ilorliup itinerulersinnera puttasullu nutaat pingasut

Tasiilami. Maannakkut killiffia pillugu umiarsualiviup ilorliup itisilerneqarnissaata killiffissiornera innersuussutigineqarpoq.

 

Kulusummi iliveqarfik nutaaq aammalu iliveqarfiup tungaanut aqqusineq nutaaq
Sanaartugassatut pilersaarummi matumani pineqartoq nunaqarfinni kissaatigisaasimavoq sanaartugassanut missingersuutinut ilanngunneqarsimasoq. Kulusummi iliveqarfimmik nutaamik nunaqarfimmi aqqusinermut pioreersumut aqqusinertalerneqartussamik pilersitsisoqassaaq.

Suliassamut aningaasaliissutit 2023-mut atugassiissutigineqarput.

 

Tasiilami Paamiunilu inissialiortiterneq
Sanaartugassatut pilersaarutaasoq una Tasiilami kiisalu Paamiuni nutaanik inissialiornissamut tunngasuuvoq.

Tasiilap kujasissortaani immikkoortup 30A11-p sanaartorfissagissarneqarnera 2020-mi aallartinneqarpoq 2022-llu naanerani naammassillugu tunniunneqarnissaa naatsorsuutigineqarluni. Immikkoortumi sanaartorfissagissaanikkut kommunimut pilersaarummut tapiliussaq immikkoortumut atuuttoq naapertorlugu katillugit pingasunik nutaanik sanaartorfissaqalissaaq tassanilu illut uiguleriit imaluunniit quleriit sanaartorneqarsinnaallutik.

Paamiuni immikkoortuni sanaartorfissagissarneqareersuni nutaanik inissialiornissaq naatsorsuutigineqarsinnaavoq.

Iserit A/S Paamiuni Tasiilamilu inissialiortiternissani sulinermi ataqatigiissaarisuussaaq. 

 

Misileraatitut illuliap sanaartorneqarnera
Matumani sanaartornermut pilersaarummi annikinnerusunik illuliornernik tapiissutinut kiisalu aningaasaliissutinut tunngassuteqarpoq, tassunga innuttaasut illuatungiliuttullu avataaneersut allaanerusunik piujuartussanillu atortussanik atuillutik ilaqutariinnut ataatsinut illumik sanaartornissamut kissaateqarsinnaapput. Taamaalilluni allatut sanaartoriaatsit Kalaallit Nunaata silaannaani annikitsukkuutaaraluni misilerarneqarsinnaapput.

Kommuneqarfik Sermersuumit akuerineqarnikkut taamalu aningaasaliisoqarnikkut, illu sananeqartumik Kommuneqarfik Sermersooq piginnittunngussaaq, taannalu Kommuneqarfik Sermersuup illuutaanut ilanngunneqarluni. Aningaasaliissutit 2023-mut atugassiissutigineqarput.

 

Ittoqqortoormiini inissianik nutarterineq
Iserit A/S suleqatigalugu misissuinissaq  suliarineqassaaq, Ittoqqortoormiini Kommuneqarfik Sermersuup inissiaataasa suliniutit suut atorlugit nutarterneqarnissaannut atorneqarsinnaanerinik qulaarinnittumik. Pilersaarut 2022-mi suliarineqassaq aamma 2022-mi Sanarfinermut Avatangiisinullu Ataatsimiititamut saqqummiunneqassaaq.

Qulaani allassimasut tunngavigalugit pilersaarut aningaasartai ilanngullugit 2023-mi Sanaartugassatut pilersaarutinut ilanngunneqassaaq, missingersuutinik suliaqarneq 2022-p qiteqqunnerani aallartinneqarpat.

 

Upalungaarsimaneq pillugu immikkoortumut pilersaarut
2021-mut missingersuutit malinneqarnissaat apeqqutaatillugu Kulusummut Autosprøjtemut tunngasoq naatsorsuutigineqarpoq. Suliarineqarsinnaassappat ukiorlu manna pissarsiarineqarluni, taava Kulusummut Autosprøjtep akiata amerlaqataanik atuinerusoqassaaq.

Upalungaarsimasunut suliassaqarfimmut pilersaarut pissusissamisut ingerlavoq uani aamma ilaallutik biilit pigineqartut taarsersornerat. Paamiuni qatserisartut ittuata biilissaanik qatserutaasiviullu biilissaanik ukioq manna nassiussisoqarpoq. Nuummi tankvognissaq ataaseq biilillu seqqitsaatillit marluk inniminnerneqarput 2022-mi tikisinneqartussanngorlugit. Kulusummut autosprøjte pisariaqartinneqartoq nassiussisussamut naammassineqarpoq, isumaqatigiinniarnissallu aallartinneqassapput.

 

Paamiuni qatserutaasivik
Sanaartugassatut pilersaarummi pineqarpoq Paamiuni nutaamik qatserutaasiviliornissaq, maannakkut qatserutaasivik siunertamut ullutsinnut naleqqukkunnaartutut nalilerneqarmat. Suliassamut aningaasaliissutit 2025-mut atugassiissutigineqarput.

 

Tasiilami Qatserutaasivik
Sanaartugassaq pilersaarusiorneqarnera kiisalu Tasiilami nutaamik qatserutaasiviliornissamut tunngavoq, qatserutaasivioreersoq ullutsinnut naleqqukkunnaarmat. 2022-mi aningaasaliissutit illup nutaap pilersaarusiorneqarnissaanut atorneqassapput.

Naatsorsuutigineqarpoq, Paamiuni qatserutaasiviliornissaq (Siunnersuut nr. A36) matumani sanaartukkap assigissagaa, taamaattumik matumani illuliornissamut titartakkat atoqqinneqarsinnaassallutik.

Siunnersortimik allaffigeqatigiinneq ingerlavoq

 

Illuutinut immikkoortumut pilersaarut (Allaffeqarfinnik aserfallatsaaliineq)
2022-mi aserfallatsaaliinermi pilersaarutinut aningaasaliissutit akuersissutillu pilersaarut malillugu ingerlapput.

Sanaartornermut aningaasaliissutit 2023-p tungaanut ingerlassapput. Ukununnga aningaasat atugassiissutit 2023-mut missingersuutissat siullermeerneqarnissaannut saqqummiunneqassapput.

2023-mi PPV-ni Nuup eqqaani pingaarnertut pilersaarutit:

• Paamiuni umiatsialerivik Illup ilua silataalu kiisalu amutsivik
• Paamiuni Tiilioq: Illup iluanik silataanillu aserfallatsaaliineq
• Qeqertarsuatsiaani utoqqaat illuat Silap pissusaanut illersuutinik nutarterineq
• Tasiilami kommunip allaffia: Illup qalianik iluarsartuussineq
• Kulusummi atuarfik: Illup iluanik silataanillu aserfallatsaaliineq
• Ittoqqortoormiini atuarfiup iluarsartuunneqarnera

Aserfallatsaaliinermut aningaasaliissutit iluini 2023-mi sulianut takkussuuttunut aningaasaliissuteqartoqarnikuuvoq. Aserorterinermi paarsinerlussimanermilu il.il. iluarsartuussinermut atugassanik aningaasaliissutinik peqarpoq.

 

Inussiarnersumik inuulluaqqusillunga

Sanarfinermut Avatangiisinullu Ingerlatsivimmi pisortaq,

Hans Ulrik Skifte