Meeqqanut Atuarfeqarnermullu Ingerlatsivik

Meeqqat akornanni ADHD

Inga Dora G. Markussen

Meeqqanut Ilaqutariinnullu Ingerlatsiviup apeqquteqaatit tiguaa imaattoq:
ADHD nappaataavoq neuropsykiatriskiusoq ersiutaasarpullu malugeqqusaarneq, aallaamaneq eqqarsariaqqaaranilu iliuuseqariataartarneq. Danmarkimi meeqqat 2-3 %-ii ADHD-eertuupput.
Kommuneqarfik Sermersuumi meeqqat inuusuttullu qanoq amerlatigisut ADHD-rtutut nalilertissimanersut meeqqallu atuarfianni qanoq isumagineqartarnersut ataani atsiortumit paasineqarusuppoq. Kisitsisit tunngavissatut atorlugit meeqqat ADHD-mik nappaateqartut atugaannik pitsanngorsaanissamut ataani atsiortumit siunnersuusiortoqarniarpoq.

MI

The administration's answer

Meeqqanut Atuarfeqarnermullu Ingerlatsivik ima akivoq:

Asasara Inga Dora,

Kommuneqarfik Sermersuumi meeqqat inuusuttullu qassit ADHD-qarnermik nalilertissimanersut Meeqqanut Atuarfeqarnermullu Ingerlatsivimmi kisitsisaatigineqanngillat.
Nalilertinneq psykiatriskiusoq, assersuutigalugu ADHD, meeqqanik inuusuttunillu tarnip pissusiinik immikkut ilisimasalimmit imaluunniit pædiatrimi (meeqqat nappaataannik immikkut ilisimasalimmit) ADHD-mut tunngasunik ilisimasaqartumit taamaallaat naliliissutaasinnaavoq. MISI, Kommuneqarfik Sermersuumi perorsaanikkut tarnillu pissusiitigut immikkut siunnersuisarfiusoq, nappaatinik suussusiinissamut pisinnaatitaanngilaq kisianni meeqqamik misissuinermut atatillugu ilimatsaassaqarsinnaavoq immaqa meeqqap nalilersortittariaqalersimasinnaanera pillugu. Taamaattoqartillugu oqaaseqaateqartoqartarpoq imaluunniit angajoqqaatut oqartussaassusilimmut nalunaarusiortoqartarpoq, tassanilu MISI´p suliamut tunngatillugu ilisimasai allaaserineqartarput, immaqalu misissuisimanerup ingerlasimanera, taamatut naliliisoqarsimaneranut tunngavilersuutitalik nassiunneqartarluni. Tunngavilersuutigineqartoq taanna angajoqqaatut oqartussaasup peqqinnissaqarfimmut nassassavaa, taakkua meeqqat inuusuttuaqqallu taarnikkut nappaataat pillugu immikkoortortamut innersuunneqarnerani oqaaseqaat imaluunniit nalunaarusiaq ilanngullugu nassiussinnaavaat. Inatsisitigut piumasaqaataanngilaq, angajoqqaat peqqinnissaqarfimmut saaffiginninnginnerminni MISI aqqusaaqqaassagaat. Kisianni innersuussutigineqarsinnaavoq (MISI´p aamma Kommuneqarfik Sermersuup kiisalu Dronning Ingridip Peqqissaaviani Meeqqat inuusuttuaqqallu taarnikkut nappaataat pillugu immikkoortortap suleqatigiinnerat pillugu nassuiaat innersuussutigalugu).
MISI/Meeqqat atuarfiat/Meeqqat inuusuttuaqqallu tarnikkut nappaataat pillugu immikkoortortap angajoqqaatut akisussaassuseqartup nalunaarusianik aammalu paasissutissanik inummut tunngasunik mianerisassanik oqartussaasunut allanut tunniussisoqarsinnaaneranut akuersissummik atsiornermik pissarsissapput, paasissutissat inummut tunngasut pillugit inatsit pissutigalugu. Taamaasilluni meeraq Meeqqat inuusuttuaqqallu tarnikkut nappaataat pillugu immikkoortortamit nalilersortinnissaminnut piareersimalersinnaavoq, atuarfik imaluunniit MISI aqqusaaqqaanngikkaluarlugit. Taamaattumik Meeqqanut Atuarfeqarnermullu Ingerlatsiviup akisinnaanngilaa, Kommuneqarfik Sermersuumi meeqqat ADHD-mik nalilersorneqarsimasut qassiunersut.
Atuartut ADHD-qartut nalinginnaasumik malugeqqusaartartuupput, aallaamasuupput eqqarsariaqqaaratillu iliuuseqariasaartarlutik. Akornusersuutaasartut qanoq sakkortutigineri inummut tunngasuusarput, aammalu oqinnerusarlutik oqimaannerusinnaasarlutillu. Piginnaasakillineq (rit) ADHD-qarnermut atatillugu ilisimasaqassutsimut attuumassuteqanngillat. Meeqqat inuusuttullu ADHD-qartut allatuulli periarfissagissaartuupput, amerlanertigulli periarfissagissaarnertik atorluanngitsoortarpaat, eqqortumik paasineqanngikkunik, aammalu atuarnerminni eqqortumik ilinniartitsisoqarsimanngikkunik. Qanorluunniit meeqqat psykiatriskimik nalilertissimagaluarpata, assersuutigalugu ADHD-mik, meeqqat atuarfianni atuartut tamarmik eqqarsaatigineqartussaapput, aammalu atuartup ataasiakkaatut pisariaqartitai najoqqutaralugit atuartitsineq aaqqissuunneqartussaalluni, tunngaviusumik klassimi, imaluunniit immikkut ittumik atuartitsinissamik neqerooruteqarluni imaluunniit perorsaanikkut allatut ikiorsiilluni.
Atuarfiup pisortaata atuartoq MISI´mut innersuutigissavaa, perorsaanikkut tarnillu pissusaatigut nalilersorneqarnissaa eqqarsaatigalugu. Siunnersuisarfiup atuarfiup pisortaata inassuteqaataa tunngavigalugu perorsaanikkut tarnillu pissusaanut tunngasutigut pissutsit innersuunneqartut nalilersortittassavai. MISI atuartup ingerlalluarnissaa aallaavigalugu nalilersuissaaq. MISI atuarfiup pisortaanut allakkatigut nassuiaateqassaaq, perorsaanikkut tarnillu pissusaatigut nalilersuineq tunngavigalugu, tassani allassimammat, innersuussutigineqartoq naleqqunnerpaamik qanoq ikiorsiiffigineqarsinnaanersoq pillugu. MISI´mit allakkatigut oqaaseqaatit tunngavigalugit, atuarfiup pisortaata aalajangissavaa, qanoq aammalu suut najoqqutaralugit, immikkut perorsaanikkut suliniutinik aallartitsisoqassanersoq, perorsaanikkut tarnillu pissusiinik naliliinerit eqqarsaatigalugit. Imaassinnaavoq tunngaviusumik klasse, imaluunniit aamma immikkut ittumik atuartitsineq aallartinneqarsinnaavoq imaluunniit perorsaanikkut immikkut ikiorsiinermik aallartitsisoqarsinnaalluni. Immikkut atuartitsinermik aallartitsinermi, aamma allanik perorsaanikkut immikkut ikiorsiissutinik aallartitsinermi, atuaqatigiit ilinniartitsisuata aamma ilinniartitsisut tamatumunnga attuumassuteqartut atuartup angajoqqaavinik atuartumillu isumasioqateqareernikkut, atuartunut ataasiakkaanut atuartitsinissamut pilersaarummik suliaqassapput.


Inussiarnersumik inuulluaqqusillunga

Lone Nukaaraq Møller, Meeqqanut Atuarfeqarnermullu Ingerlatsivimmi pisortaq