Innuttaasunut

Tasiilami innuttaasut inuusuttut nutaamik misissuilluni ilisimatusarnermi peqataapput

Paasissutissaq qangarnissaq

Akit, ammasarfiit, malittarisassallu il.il. uani saqqummiunneqartut qanganitsersimasinnaapput.

Tasiilami inuusuttut silap pissusiisa allanngoriartorneri illoqarfimmik allannguisitsippata taaseqataatinneqassapput.  Tamatuma kinguaariit inuusunnerusut pisariaqartitaat aamma naapertorlugit illoqarfiup pilersaarusiorneqarnissaa qulakkiissavaa.

Tunumi illoqarfimmi Tasiilami inuusuttut illoqarfimmi sumiiffinni nuannarinerpaasaminni uninngaartarput, inunnillu attaveqaqateqarnissamut, imminut qiviarnissamut timimillu aalatitsilluni sammisaqarnissamut pisariaqartitsinertik matussusertarlugu. Tasiilami nutaamik misissuilluni ilisimatusarneq illoqarfimmi inuusuttut sumiiffinnut tamanit orninneqartartunut atassusaannut qitiutitsissaaq silallu pissusaata allanngoriartornera pissutigalugu illoqarfimmi naleqqussaasoqalerpat inuusuttunik peqataatitsinissap qanoq pingaaruteqartigineranik takutitsissalluni.

Ilisimatusarnerup illoqarfimmi sumiiffiit pingaarutillit sumiissusersivai inuusuttullu sumiiffinnut qanoq atassuteqarnersut paasillugu.  Sumiiffiit inuusuttut tikkuartukkatik attuumassuteqarfigilluarlugillusooq misigipput.  Tamanna najukkami suliniutit, illoqarfimmi sumiiffiit tamanit ornigarneqartartut toqqissisimanarnerinik inuusuttullu pisariaqartitaanik matussusiinerinik qulakkeerinnittut takutitsivoq. Inuusuttut sumiiffiit nuannarinerpaasaat tassaapput, kangerluk, arsaattarfik katersortarfillu, taakkununnga atassutaat sakkortunerpaallunilu pitsaasorujussuummat.  Illoqarfimmi katersortarfimmi, kommunip saavani, inuusuttut illuanni ’Igdlo’-mi sunngiffimmilu ornittakkami inuusuttut inunnik attaveqaqateqarneq misigisarpaat kiisalu akunnerminni illoqarfimmullu ataqatigiissuteqalertarlutik.  Sumiiffiit taakku tamarmik Tasiilami inuusuttunut toqqissisimanartuupput illoqarfimmilu inuusuttut allat peqatiginissaannut periarfissiisuullutik.  Arsaattarfimmi, timersortarfimmi, timigissartarfimmi sisorartunullu majuartaammi inuusuttut timiminnik aalatitsinissaminnut kajumissaarneqartarput.  Naasuliartarpimmi, kangerlummi illoqarfiullu issiaviini inuusuttut avinngarutilaarnissamut pinngortitamullu atassuteqartutut misigisimasarput. Inuusuttut oqaatigaat kangerluk nuannarineqarnerusoq, tassani “eqqarsaatiminnik saliisinnaagamik”, “pinngortitarmi katsorsaataasuni pitsaanersaammat”. Tamanna eqqarsarnissamut imminullu qiviarnissamut periarfissiisarpoq.

Silap pissusiisa allanngoriartorneri soorlu kiassutsip qaffakkiartornera, siallertarnerit, sikusarnerata annikillinera, silarlorujussuartarneralu sumiiffinnut tamanit ornigarneqartartunut inuusuttullu taakkununnga atassutaanut sunniuteqartuupput. Misissuinerup inuusuttut sumiiffinnut orniguttarnerat aalaakkaasoq takutippaa, tamatumalu nalinginnaasumik atugarissaarnerat atatittarpaa, atassuteqarluarmata sumiiffinnillu arlalinnik ornitassaqarlutik. Misissuinerup kangerluk pillugu ernumassuteqartoqartoq takutippaa, silaannaap kissakkiartorneranit aputikinnerulerneranillu sunnerneqarmat.  Taamatuttaaq kangerlummi inuusuttut amerlasuut nuannarisaannik sammisassaqartitsisoqartarpoq.  Silap pissusaata allanngoriartornerata inuusuttut sumiiffinnut atassutaannut sunniutai aalajangersimasut ajornakusooraluartut, sumiiffiit tamanit ornigarneqartartut siusissumik suliniuteqartarnikkut illersorlugillu naleqqussarnissaat pingaaruteqarpoq.  Misissuinerup illoqarfimmik pilersaarusiornermi innuttaasut akuutinneqartarnissaat pisariaqartoq takutippaa.  Matumani soorlu inuusuttut, akulikitsumik eqqarsaatiginngitsoorneqartartut, tusarnaarneqarsinnaapput iluaqutissartaqarsinnaasumik.  Kinguaariit inuusunnerusut peqataatinneqarnerisa nukittorsarneqarneratigut, Tasiilami siunissami

illoqarfimmik ineriartortitsineq, inuusuttut illoqarfimmi sumiiffinnik atassuteqarluaannarnissannik qulakkeerinniffiusinnaavoq.  Kommunip inuusuttullu akornanni suleqatigiinnikkut kiisalu siusissumik suliniuteqarnikkut ullumikkut siunissamilu kinguaariinnik atugarissaartitsinissaq qulakkeerneqarsinnaavoq. Tamatuma Tasiilaq innuttaasut illoqarfimmik pilersaarusiornermi silallu pissusaata allanngoriartornerani peqataatinneqarnerinut assersuutitsialanngortissinnaavaa.

Misissuineq una Aalborg Universitetimit ilisimatusartunik marlunnik, inuusuttunik Tasiilami najugaqartunik, Kommuneqarfik Sermersuumit aamma NGO-mit Sustainable Now-imit peqataaffigineqarpoq, 2023-mi Tunumi Tasiilami silap pissusaata allanngoriartornerata sumiiffinnut atassuteqartarnermut sunniutai misissorniarlugit. Annerusumik paasisaqarnerorusukkuit uunga attaveqarit [mariarisager@live.dk & marielouise.leppert@googlemail.com].

Sumiiffiit inuusuttut uninngaarfissatut nuannaralugit taanikuusaat.