Upernarpat ilisimatuut 31-t nunatta sermersuani toqqortaataanik misissuinerminni Sermiliup kangerluani sulinerminni najugaqalissapput. Namminersortumit aningaasaliisoqarluni Grazimi Universitetip ilisimatusarfitoqaq allilerpaa.
Sermilimmi ilisimatusarfik 1970-ikkunilu atorneqalerpoq Tunumilu Sermiliup Kangerluani avinngarusimasumi inissisimalluni. Ilisimatusarfik maannamut ilisimatuunut arfinilinnut inissaqartitsivoq Købehavns Universitetimillu aqunneqarluni. Nutaamik sanaartortoqarnerani inissat 25-nik ilassapput nutaalianillu atortulersugaassallunilu soorlu seqernup qinngorneranik tigooraasut bateerillit, igaffik aammalu inimi ataatsimoortarfik. Ilisimatusarfik Mittivakkat sermersuanut qanippoq, Nunatsinni sermersuarnik misissorneqarnerpaat ilaannut, silap pissusaanik misissuinermut inissisimaffitsialaalluni.
“Pilersaarutini siullerni dieselmotori atorlugu innaallagissiortoqartussaasimagaluarpoq. Isumaqarpugut tamanna naleqqutinngitsuusoq,”Peter Riedler, Grazimi Universitetimi pisortaq nassuiaavoq. Illu taamaattumik seqernup qinngorneranik tigooraasumik batterilimmik atortulerneqassaaq.
Sumiiffimmut iluaqutaanera
Sermilimmi ilisimatusarfimmi ilisimatusarneq aamma Tunumi innuttaasunut toqqaannartumik attuumassuteqarpoq, ingammik illoqarfimmi qaninnermi, Tasiilami. “Piterartarnera maaniminut aarlerinartuaannartuuvoq,” silap pissusaanik ilisimatooq Wolfgang Schöner oqarpoq. Ilisimatusarfimmi ilisimatusartut taamaattumik qallunaat norskillu ilisimatuui suleqatigalugit silap pissusaata kinguneranik silaannaap allanngoriartornerata sunniutai misissussavaat. Anorersuarnik ulorianartunik paasinninnerulernermut siumullu ilisimaarinninnerulernissamut tamanna kinguneqarsinnaavoq, Tunumi innuttaasut isumannaatsuunissaannut ilorrisimaarnissaannullu iluaqutaalluinnartussamik.
Dr. Christian Palmers aningaasaatilissuaq østrigermioq 12 million koruuninik aningaasaliisuuvoq, ilisimatusarfiup allilernissaanut piviusunngortitsisumik.
Kommuneqarfik Sermersuumi borgmester, Avaaraq Olsen, kommunimi annertuumik aningaasaliissuteqarneranut qujassuteqarluni Christian Palmersimut allagaqarpoq.
“Silaannaap allanngoriartorneranik ilisimatusarneq immaqa ilisimatusarnerni pingaaruteqarnersaavoq, nuanneqaarlu nunarsuarmi ilisimatuuni siuttuusut kommunitsinni sulinissaminnik toqqaammata. Aningaasaliinerup annertuup Tasiilap eqqaanut periarfissiinera pingaarteqaara ,” Avaaraq Olsen, oqarpoq.
Ilisimatusarneq tamanut ammasoq
Naak ilisimatusarfik Grazimi Universitetimit aqunneqaraluartoq, ilisimatusarfinni tamani ilisimatusartunut ilisimatusaatinullu ammavoq østrigermiut issittumi ilisimatusarnerannut sumiiffittut. “Ilisimatusarnerup Tunumi innuttaasunut aamma iluaqutaasinnaanera ilisimatusarfimmut pingaaruteqaqaaq,” Riedler oqarpoq.
2024-mi upernartinnagu iluata suliarinera naammassisimassaaq, ilisimatusarfillu atorneqarsinnaalissalluni. Ilisimatusartut soqutiginnittut maannamiit suliniutissatut isumassarsiatik pillugit Grazimi Universitet attaveqarfigisinnaalereerpaat.
